Ci, którzy są zdrowi, często marzą o dniu spędzonym w łóżku, bo dla nich to byłby cudowny, leniwy wypoczynek. Jednak osoby, które są zmuszone przebywać stale w łóżku z powodu choroby, postrzegają to zupełnie inaczej. I one, i ich opiekunowie wiedzą, że długotrwałe leżenie w łóżku to dodatkowe dolegliwości, których powodem są odleżyny. Sprawdź, co trzeba o tym wiedzieć!
Wydawałoby się, że leżenie w łóżku to sama przyjemność. Tak, to prawda, ale pod warunkiem, że po kilku godzinach można wstać i rozpocząć nowy, aktywny dzień. Zbyt długie przebywanie w pozycji leżącej powoduje formowanie się odleżyn. Tak się dzieje na skutek długotrwałego ucisku na naczynia krwionośne, które przecież znajdują się w każdym centymetrze ciała człowieka. Ucisk powoduje miejscowe niedokrwienie, a skutkiem tego jest rozwijająca się martwica tkanek. Powstają otwarte rany, które bardzo trudno się goją i są niezwykle podatne na zakażenia. Odleżyny bardzo trudno się leczy, czasami trwa to nawet kilkanaście miesięcy i trzeba przyznać, że nie zawsze się to udaje. Chorzy, którzy są zmuszeni pozostać w łóżku, od pierwszego dnia powinni być poddawani profilaktyce przeciwodleżynowej, bo w tej sprawie także sprawdza się stare powiedzenie – lepiej zapobiegać, niż leczyć.
Odleżyny – przyczyny ich formowania się
Odleżyny powstają dlatego, że w pozycji leżącej miękkie tkanki ciała uciskane są z jednej strony przez podłoże – materac łóżka, a z drugiej strony przez kości. Zdrowy człowiek, gdy się położy, czuje ten ucisk i po pewnym czasie niewygoda sprawia, że zmienia swoją pozycję. Tymczasem osoby chore, nawet jeśli odczuwają właśnie ten ból, a nie inny związany z ich podstawową chorobą, nie są w stanie samodzielnie zmienić swojej pozycji. Często też są niesprawne lub mają jakieś niedowłady.
Niektóre osoby są szczególnie narażone na powstawanie odleżyn. To ci, którzy chorują na cukrzycę i miażdżycę, bo obydwie te choroby osłabiają znacząco kondycję naczyń krwionośnych. Odleżyny bardzo szybko pojawiają się też u osób niedożywionych, bo u nich tkanka podskórna niemal nie istnieje i skóra niemal bezpośrednio pokrywa kościec. Na formowanie odleżyn szczególnie też narażone są osoby starsze i te, które mają problemy z nietrzymaniem moczu.
Odleżyny – jak im zapobiegać?
Opiekunowie pacjentów leżących powinni robić wszystko, by nie dopuścić do powstania odleżyn. Trzeba zatem skupić się na trzech podstawowych obszarach opieki nad chorym. Przede wszystkim należy zadbać o zmniejszenie ucisku w newralgicznych miejscach ciała. Pomogą w tym specjalne materace przeciwodleżynowe oraz łóżka medyczne, w których można bez problemu regulować położenie poszczególnych części łóżka, tak by chory mógł przyjmować pozycję siedzącą lub półsiedzącą, by można czasowo unosić jego nogi.
Szczególną uwagę należy zwrócić na dietę chorego, bo formowaniu się odleżyn sprzyjają niedobory białka, witaminy C i cynku. Ogromne znaczenie ma też odpowiednie nawodnienie organizmu. Trzeba więc zadbać, by chory przyjmował odpowiednią ilość płynów.
Codziennie wiele uwagi należy poświecić higienie chorego. Przemywanie całego ciała, utrzymywanie skóry suchej i czystej oraz odpowiednie jej nawilżenie preparatami kosmetycznymi to podstawowy warunek utrzymania chorego w dobrej kondycji.
